Καταρράκτης ονομάζεται η απώλεια της φυσιολογικής διαφάνειας του κρυσταλλοειδούς φακού του οφθαλμού. Προκαλείται από διάφορες αιτίες, η πιο συνηθισμένη από τις οποίες είναι η γήρανση. Από τα 55 έτη και πάνω αποτελεί την πρώτη αιτία απώλειας όρασης, και μέχρι την ηλικία των 75 ετών το 80% των ανθρώπων έχουν καταρράκτη. Άλλες αιτίες του καταρράκτη είναι κάποιος τραυματισμός, να έχουμε γεννηθεί με αυτό (συγγενής καταρράκτης), διάφορες παθήσεις ή η λήψη κάποιων φαρμάκων.
Αποτέλεσμα της απώλειας της διαφάνειας του φακού είναι η σταδιακή θόλωση της όρασης. Άλλα συμπτώματα του καταρράκτη είναι η κακή νυκτερινή όραση, αντανακλάσεις – ιδίως τη νύκτα, αίσθηση διπλωπίας με το ένα μάτι, και μείωση της καθαρότητας των χρωμάτων (κιτρίνισμα των εικόνων). Μια “παράξενη” παρενέργεια του καταρράκτη είναι ότι σταδιακά ο ασθενής μπορεί και βλέπει για να διαβάσει κοντά, ενώ μέχρι πρότινος χρησιμοποιούσε γυαλιά. Αυτή βέβαια η βελτίωση είναι εντελώς προσωρινή.
Εκτός του χειρουργείου δεν υπάρχει καμία μέθοδος για την αντιμετώπιση ή την καθυστέρηση της εξέλιξης του καταρράκτη. Το χειρουργείο του καταρράκτη συνίσταται στην αφαίρεση του θολωμένου φακού και την αντικατάστασή του από έναν τεχνητό φακό, ο οποίος τοποθετείται στο εσωτερικό του οφθαλμού (ενδοφακός). Πριν το χειρουργείο γίνεται μέτρηση για να καθορισθεί η ισχύς του φακού που θα τοποθετήσουμε.
Η εγχείρηση του καταρράκτη γίνεται:
Το χειρουργείο διαρκεί 20-30 λεπτά συνολικά. Η αναισθησία κατά το χειρουργείο γίνεται μόνο τοπικά, και συγκεκριμένα με σταγόνες. Μετά το χειρουργείο του καταρράκτη, ο ασθενής φεύγει από την κλινική μέσα σε μία ώρα από το τέλος του χειρουργείου, με το χειρουργημένο μάτι ανοιχτό (δεν το καλύπτουμε πια μετεγχειρητικά). Η όραση μετά το χειρουργείο αποκαθίσταται πολύ γρήγορα – μέσα σε λίγες ημέρες. Βέβαια αυτό δε σημαίνει ότι δεν πρέπει να ληφθούν κάποια μέτρα μετεγχειρητικά από μέρους του ασθενούς. Έτσι, ο χειρουργημένος είναι πολύ σημαντικό να προσέχει την υγιεινή της περιοχής του χειρουργημένου ματιού, να μη ρίχνει νερό και να αποφεύγει σκόνες και χώμα. Επίσης πρέπει να αποφεύγει βαριές εργασίες τις πρώτες εβδομάδες μετεγχειρητικά, και φυσικά να μην ξεχνάει τα κολλύρια που προτείνονται από το χειρουργό.
