Τα δάκρυα φυσιολογικά παράγονται κυρίως από το δακρυϊκό αδένα. Σχηματίζουν μία φυσιολογική στιβάδα που καλύπτει την επιφάνεια του οφθαλμού και είναι απαραίτητη για την ευκρινή όραση (Δακρυϊκή στιβάδα). Η περίσσεια των δακρύων αποχετεύεται από τη Δακρυϊκή Αποχετευτική Συσκευή και χύνεται στη μύτη. Η απόφραξη σε οποιοδήποτε σημείο της Δακρυϊκής Οδού έχει σαν αποτέλεσμα τη δακρύρροια, την επιφορά και τη δημιουργία φλεγμονής.
Είναι πολύ σημαντικό να διαπιστωθεί ακριβώς το σημείο της Δακρυϊκής Οδού που έχει αποφραχθεί, γιατί η επιλογή της αντιμετώπισης είναι διαφορετική σε κάθε περίπτωση. Οι συχνότερες περιπτώσεις αφορούν τη Στένωση ή Απόφραξη των Δακρυϊκών Σημείων και τη στένωση ή απόφραξη της Δακρυϊκής Συσκευής μετά το Δακρυϊκό Ασκό.
Στένωση ή Απόφραξη των Δακρυϊκών Σημείων
Τα δακρυϊκά σημεία εντοπίζονται στο χείλος των βλεφάρων. Αποτελούν το πρώτο όργανο συλλογής των δακρύων για την αποχέτευσή τους προς τη μύτη. Σε περίπτωση στένωσης ή απόφραξης των δακρυϊκών σημείων, τα δάκρυα τρέχουν έξω απ’ το μάτι, δημιουργώντας μια πολύ δυσάρεστη κατάσταση. Ο ασθενής έχει συνεχώς δάκρυα στα μάτια, γεγονός που τον εμποδίζει να επιτελέσει ακόμη και απλές καθημερινές ασχολίες, όπως να διαβάσει ένα βιβλίο, ή να παρακολουθήσει τηλεόραση. Η απόφραξη των δακρυϊκών σημείων είναι ορατή με την οφθαλμολογική εξέταση. Πρέπει όμως να επιβεβαιωθεί ότι η απόφραξη εντοπίζεται αποκλειστικά εκεί και δε συμμετέχει κάποιο επόμενο σημείο της δακρυϊκής οδού.
Η Στένωση ή Απόφραξη των Δακρυϊκών Σημείων αντιμετωπίζεται κυρίως με τη χειρουργική διάνοιξή τους. Πρόκειται για μια μικρής κλίμακας επέμβαση.
Δακρυοκυστίτιδα και Ασκορρινοστομία
Σε περίπτωση στένωσης ή απόφραξης της Δακρυϊκής Συσκευής μετά το Δακρυϊκό Ασκό, τα δάκρυα δεν μπορούν να περάσουν στη μύτη, αλλά έχουν ήδη φτάσει στο Δακρυϊκό Ασκό. Το αποτέλεσμα είναι να παραμένουν εκεί για μακρό χρονικό διάστημα, με κίνδυνο να επιμολύνονται από μικρόβια, και να δημιουργούνται φλεγμονές. Η κατάσταση αυτή λέγεται Δακρυοκυστίτιδα. Ο ασθενής πονάει στο πλάι της μύτης, κοντά στο μάτι. Στο σημείο αυτό υπάρχει οίδημα, ερυθρότητα και μπορεί να φαίνεται η δημιουργία αποστήματος. Δεν πρόκειται για μια αθώα κατάσταση, καθώς αν παραμείνει χωρίς θεραπεία η μόλυνση μπορεί να επεκταθεί και να οδηγήσει σε πολύ σοβαρές καταστάσεις. Επίσης είναι σχεδόν σίγουρο ότι μετά από μια πρώτη τέτοια φλεγμονή, η κατάσταση θα γίνει χρόνια, και η μόλυνση θα επαναλαμβάνεται.
Στην περίπτωση της Δακρυοκυστίτιδας η αντιμετώπιση γίνεται με χειρουργικό μόνο τρόπο. Μία επιλογή είναι η απλή αφαίρεση του φλεγμαίνοντος Δακρυϊκού Ασκού. Στην περίπτωση αυτή όμως δεν υπάρχει τρόπος ώστε τα δάκρυα να περνούν στη μύτη, επομένως τρέχουν διαρκώς έξω από το μάτι.
Η χειρουργική αντιμετώπιση εκλογής είναι η Ασκορρινοστομία. Εδώ δημιουργείται μία παράκαμψη, ώστε τα δάκρυα να οδηγούνται από τα βλέφαρα προς τη μύτη, αλλά από άλλη οδό, και να αποφεύγεται η περιοχή της λοίμωξης. Πρόκειται για μια επέμβαση, η οποία όταν πραγματοποιείται από έμπειρο χειρουργό, έχει πολύ υψηλά ποσοστά επιτυχίας.
