Οφθαλμικός Κόγχος


Ο Οφθαλμικός κόγχος είναι το οστέϊνο περίβλημα των οφθαλμικών βολβών. Αποτελεί μία κλειστή κοιλότητα, με μικρά ανοίγματα στο πίσω μέρος για τη δίοδο αγγείων και νεύρων, και ένα άνοιγμα μπροστά που επιτρέπει την κατάλληλη θέση του βολβού ώστε να βλέπουμε. Οι παθήσεις του οφθαλμικού κόγχου περιλαμβάνουν καταστάσεις που αφορούν το περιεχόμενο του οφθαλμικού κόγχου, εκτός από το βολβό του οφθαλμού, δηλαδή παθήσεις των οφθαλμικών μυών, του λίπους, του δακρυϊκού αδένα, και του συνδετικού ιστού.

Οι παθήσεις του Οφθαλμικού Κόγχου διακρίνονται ως εξής:

  • Φλεγμονώδεις
    • Θυρεοειδική Οφθαλμοπάθεια
    • Ιδιοπαθής Φλεγμονή του Κόγχου (παλιότερα γνωστή πάθηση με την ονομασία οφθαλμικός ψευδο-όγκος)
    • IgG4 του κόγχου
  • Λοιμώδεις (με συχνότερη την Κυτταρίτιδα του Κόγχου)
  • Αγγειακές διαταραχές – (όπως Αρτηριοφλεβική Επικοινωνία)
  • Καλοήθεις και κακοήθεις όγκοι του Οφθαλμικού Κόγχου

Όγκοι του Οφθαλμικού Κόγχου

Η παρουσία κάποιας μάζας στον Οφθαλμικό Κόγχο μπορεί να αποτελεί την εκδήλωση μιας ποικιλίας παθήσεων, όπως φλεγμονώδεις, νεοπλασματικές, αγγειακές, μεταβολικές και λοιμώδεις. Το συντριπτικό ποσοστό προκαλείται από φλεγμονώδεις καταστάσεις, και συγκεκριμένα τη Θυρεοειδική Οφθαλμοπάθεια.

Ανατομία του Οφθαλμικού Κόγχου, Θεοδώρα Τσιρούκη, Χειρουργός Οφθαλμίατρος

Η διάγνωση των μαζών του οφθαλμικού κόγχου μπορεί να δημιουργεί διαγνωστικά διλήμματα. Αρχικά πραγματοποιείται κλινικός και απεικονιστικός έλεγχος. Η κλινική εικόνα περιλαμβάνει διπλωπία, εξόφθαλμο ή παρεκτόπιση του βολβού, οίδημα των βλεφάρων, περιβολβικό πόνο, υπεραιμία του βολβού και δακρύρροια. Η απεικόνιση σε τέτοιες περιπτώσεις περιλαμβάνει την αξονική ή τη μαγνητική τομογραφία, οι οποίες σε μεγάλο βαθμό συμβάλλουν στην τελική διάγνωση. Κάποια χαρακτηριστικά όπως το μέγεθος και η μορφολογία του όγκου, η ηλικία, το φύλο, η παρουσία πόνου, η διπλωπία, το συνολικό ατομικό ιστορικό επίσης συμβάλλουν στη διάγνωση. Σε πολλές περιπτώσεις όμως δεν μπορούμε να οδηγηθούμε σε σίγουρη διάγνωση με βάση την κλινική εικόνα και την απεικόνιση.

Οι συνηθέστεροι όγκοι του οφθαλμικού κόγχου σε παιδιά είναι το Αμάρτωμα, το Τριχοειδές Αμαγγείωμα, το Λεμφαγγείωμα, το Γλοίωμα Οπτικού Νεύρου και το Ραβδομυοσάρκωμα. Οι συνηθέστεροι καλοήθεις όγκοι του οφθαλμικού κόγχου είναι το Σηραγγώδες Αιμαγγείωμα, το Μηνιγγίωμα, κάποιο Λίπωμα ή διάφορες Κύστες. Τα συνηθέστερα αίτια κακοήθων μαζών του οφθαλμικού κόγχου είναι το Λέμφωμα, το Αδενοκυστικό Καρκίνωμα και μεταστάσεις από όγκους απομακρυσμένων σημείων του σώματος.

Λόγω της παρουσίας κινδύνου κακοήθειας, σε περιπτώσεις που η κλινική εικόνα και η απεικόνιση δε δίνουν απόλυτα συγκεκριμένη απάντηση, η βιοψία είναι ο μόνος τρόπος να έχουμε μία οριστική διάγνωση. Με τη σωστή προσέγγιση, η βιοψία αποτελεί το μόνο σίγουρο διαγνωστικό εργαλείο, με τις ελάχιστες επιπλοκές. Η βιοψία ουσιαστικά αποτελεί χειρουργική επέμβαση, καθώς η προσέγγιση του όγκου δεν είναι εύκολη. Πραγματοποιείται υπό γενική αναισθησία. Υπάρχουν διάφορες τεχνικές, η επιλογή όμως της κατάλληλης εξαρτάται από την εντόπιση του όγκου. Όταν η βιοψία πραγματοποιείται από έμπειρο χειρουργό του κόγχου, οι επιπλοκές περιορίζονται ή μηδενίζονται.